Yapay Zeka Programı Ve Bazı Yanlış Yorumlar

Pelin Çift”in yaptığı ” Gündem Ötesi” programı, 27 Eylül akşamı “Yapay zeka” üzerinde gerçekleşen bir sohbete konu olmuştu. Yapay zeka konusunda programcıdan ve izleyicilerden gelen sorular çerçevesinde iki mühendis uzman, konuya ait açıklamalar getiriyor ve bu yeni alanla ilgili bilgiler ile yapay zekanın hayata getirdiği kolaylık ve yeniliklerin kaçınılmaz bir gerçek olduğu görüşünü ileri sürüyordu. Bu programda Yapay zeka”nın, geleceğin hayatını teknoloji ağırlıklı bir mantıkla yürüteceği ve yönlendireceği ile ilgili konular, geniş bir şekilde ve örneklerle anlatıldı. ve bu alana ait ortaya çıkan buluşların “karşı gelinemez” bir nitelik taşıdığı belirtildi.

Konunun matematik temelli teknik bir konu olduğu malum. Dolayısıyla, bilgisayar yardımıyla ve yeni yazılımlar vasıtasıyla yapay zekanın birçok iş ve hizmeti ve hatta maddi hayatı, bugünkünden farklı bir hale getireceği anlaşılmaktadır. Burada, bir hususun dikkate alınması lazım: Acaba yapay zeka, bizim düşünce ve değer dünyamızın dışında hareket eden ve belirtildiği gibi karşı konulamaz bir gerçek midir? Ve böyle bir konunun değerlendirilmesi, sadece teknik alandaki uzmanların görüşleriyle sınırlandırılabilir mi? Bana göre, kesinlikle hayır..

Hayatımızı teknik gelişmelerin kolaylaştırdığı ve değiştirdiği bir gerçek. Bunu çeşitli alanlarda görebiliyoruz. Fakat, teknolojinin aynı zamanda bize yeni mali ve sosyal yükler getirdiği ve bazı psikolojik hassasiyetlerimizi de ortadan kaldırdığı incelenmesi gereken ayrı bir konu. Endüstri devrimini yakından yaşayan Batı toplumunda, çeşitli düşünce ve akademik çevrelerin sanayinin kontrolsuz gelişimini, zararlı ve problemli çeşitli ilmi ve akademik çalışmalar çok defa ortaya koymuştur. Bu konuda, “küçük ölçekli şehir ve işletmelere yönelinilmesi ile ilgili ciddi çalışmalar yapılmıştır. Sanayideki gelişmelere belli bir ayar ve sınır getirilmesiyle ilgili çeşitli akım ve kulüpler kurulmuş ve bunların, daha sakin ve daha az teknoloji ile yaşamamız gerektiği ile ilgili sistematik çalışmalar yapıtığını biliyoruz. Sonuç olarak hiçbir çalışma ve gelişme, kendi güç ve imkanlarıyla “istediği gibi keyfi bir şekilde” gerçekleşme imkanına sahip değil.

Fakat, ne yazık ki, endüstrinin aşırı ve cazip karlılık özelliği sebebiyle topluma getirdiği zararlı yönleri ile ilgili yapılan gerçekçi açıklamaların gözardı edilmiştir. Maalesef batı dünyası; pragmatik, menfaatçi istek ve ihtiraslar sebebiyle, bu kontrol dışı gelişen endüstriyel çağın, yaşanan hayatı ve insanlığı ne derece tehlikeli ve bozucu özelliklere sahip olduğunu önemsemedi. Günümüzde hava kirliliği, yaşama ritminin hızlanması, herşeyin teknokratlar tarafından belirlenmesi, gıda zehirlenmesi, obezite ve hayatın standartlaşması gibi çeşitli problemler, endüstriyel mantığın tek boyutlu olarak ele alınmasının ortaya çıkardığı acı gerçeklerden bazılarıdır.

Yapay zeka tartışmasında konuşmacılardan biri, “zaman içinde ahlaki anlayışlarımız ve dünya görüşlerimiz de değişecek!.. Mesela, benim çocuğum ile benim değer anlayışımız birbirinde farklıdır” gibi cümleleri, gerçekten hayati bir hata olarak kültürün, sosyal-ahlaki dünya ile olan bağlantısı konusunda ciddi bir bilgisizliği ortaya koymuştur. Sadece sayılar ve mekanik sistemler açısından toplumların geleceği ile ilgili projeksiyonlar, kesinlikle eksik ve hatalıdır. Çünkü onlar, ne sosyal felsefeyi, ne de sosyal hadiselerin kanunlarına bağlı olan “sosyal dünya”yı gerektiği gibi bilmemeleri dolayısıyla, böyle bir hata içine düşmektedirler.

Burada, benim asıl söylemek istediğim husus; programı düzenleyen Pelin hanımın, yapay zekanın sosyal boyutunu düşünmeksizin, sadece teknik uzmanlar ile böyle bir programı yapmasıdır. Evet bu tür hatalar, maalesef fazlaca yapılmaktadır. Herhangi bir konuda, bir sosyologun görüşü nedense alınmamaktadır. Mesleğinin uzmanı olmakla beraber, toplumsal konuların boyutu ve bu konudaki bilgi ve gelişmelerin hangi düzeyde cereyan ettiği, program yapan yayıncı ve gazeteciler tarafından yeterince bilinmemektedir.

Yapay zeka”nın bir yerde insan düşünce ve niyetine bağlı olduğunu söyleyen ve yapay zekanın buna göre şekil aldığını belirten Prof. konuşmacının ifadesi, konuya bir nebze temas etmekle birlikte; tam olarak açıklanamamış ve dinleyicilerin düşünce düşüncelerini yanlış yöne çekebilecek kaygılara yol açılmıştır. Teknik boyutta yapılan açıklamalar, pozitif düşünce ile batı yaşama felsefesinin çerçevelediği kurgu filmlerinin boyutu ile sınırlı kalmıştır. Batı”nın ruh, ahlak ve sosyal varlık kültürüne göre tasarlanmış mantık ile çözüm getirmeye çalışmak ve kendi ruh ve sosyal dünyamızı dikkate almadan birtakım tahminler yürütmek, yanlış ve problem getirici niteliktedir.

Sosyal ilim anlayış felsefemiz ve değerler anlayışımızın yeterince bilinmediği ilim dünyasında, elbette bu tür hataların ve yetersiz açıklamaların yapılacağı tabiidir.

Gelişen Olaylara İslami Bakışın Adresi