Yemen’de Geçim Sıkıntısı

İsimleri: Abdulla Ali ve Arwa Ahmed (gizliliğini koruması için bir takma ad)

Yaşları: 45 ve 42

Meslekleri: Abdullah günlük işçi olarak çalışıyor ve eşi Arva yarı zamanlı evde çalışıyor.

Birlikte yaşıyorlar: Beş çocukları – oğulları Kasım (12), Asım (10), Besim (4), Hazim (2) ve kızı Besima (6)

Yaşadıkları yer: Yemen’in başkenti Sana’nın eteklerinde el-Savra semtinde birinci katta iki odalı bir daire.

Aralık ayı hane geliri: 95.000 (170,3 $) Yemen riyali. Yemen merkezli Çalışmalar ve Ekonomik Medya Merkezi’ne göre, Sana’da beş kişilik bir ailenin yemek için ayda en az 106,2 dolara ihtiyacı var.

Aylık toplam harcama: 93.000 Yemen riyali (166,7 $)

Saat 12:30 ve Erva beş çocuğu ve kocası için öğle yemeği hazırlıyor. Ailenin küçük mutfağında pilav ve patates, domates ve soğanlı bir yemek pişiriyor. Bir tarafta ekmek pişirme fırını ve gaz tüpü karo zemine oturmaktadır. Plastik ve çelik plakalar ahşap bir masanın üzerine dizilir.

Gaz ocağında yemek pişiren Erva, “Gaz tüpü bitmek üzere ve iki veya üç gün daha yetecek.” diyor, çocukları ara sıra yemeğin hazır olup olmadığını kontrol ediyor.

Genellikle şantiyelerde çalışan bir gündelikçi olan kocası Abdullah, günün kazancıyla aldığı ekmek ve yoğurtla birazdan eve dönecektir.

Öğleden sonra 13:15’te, kahverengi entari ve siyah bir palto giyen Abdullah eve döner. Öğle yemeği hazır ve çocuklar mutfakta ellerini yıkamak için atlıyorlar. En büyük çocuk Kasım, ailenin yemek yediği ve kardeşlerin ödevlerini yaptığı odanın ortasına mavi bir bezi yere serer.

Erva iki tabağı -pirinç ve pişmiş sebzeleri- yerleştirirken, Abdullah “kidem” denilen, kalın, yuvarlak bir ekmek ve iki leğen yoğurtla dolu kırmızı poşet çıkarıyor. Aile, öğle yemeğinin tadını çıkarmak için sofranın etrafında halka şeklinde oturur. Yemek yedikten sonra Abdullah çocuklarına o gün okulun nasıl olduğunu ve ödevleri olup olmadığını sorar. Daha sonra 250 Yemen riyali (0,50 dolar) çıkarır ve çocuklara beş parça çikolata alması için Kasım’a verir.

Gündelik bir ücret kazanan Abdullah için, sekiz yıllık savaş ve siyasi istikrarsızlıkla parçalanmış bir ülkede çocuklarını beslemek sürekli bir mücadeledir.

Abdullah sadece iş olduğunda çalışıyor. Bazen haftalarca aralıksız çalışıyor ve sonrasında bir hafta veya daha uzun süre hiçbir işi olmayabiliyor. İşi olduğunda sebze, yoğurt, fasulye konservesi ve içme suyu gibi günlük giderlerini karşılayabiliyor. Kendisini tanıyan müteahhitler aracılığıyla iş buluyor veya yeni bir şantiye görürse iş olup olmadığını soruyor. Genellikle günde yaklaşık 7.000 Yemen riyali (12,50 $) kazanıyor.

Abdullah gri duvara yaslanırken, “Kazandığım para anında [bakkal] alışverişine veya kiraya gidiyor. İşsiz kaldığım gün maddi sıkıntı çekiyorum.” diyor.

5 Hızlı Soru

1.) Bu ay vermek zorunda kaldığınız en zor finansal karar nedir? Ay boyunca birkaç gün meyve almamak. Sık sık muz, portakal veya karpuz gibi bir tür meyve almaya çalışıyoruz. Ancak, her zaman uygun fiyatlı değiller. Neredeyse 17 gün meyve almadık ve çocuklarımız bundan rahatsız oldu. Bugün bize meyveleri sorduklarında yarın alacağız diyoruz. Yarın geldiğinde aynı soruyu sorarlar ve aynı cevabı alırlar. – Abdullah

2.) Ayın en değerli gideri hangisi? Üç çocuğumuza ders kitabı, tükenmez kalem ve kurşun kalem almak. Değerlidir çünkü bu eşyalar onları mutlu etmiş ve ikinci öğretim dönemine hazırlamıştır. Onların okula gittiklerini ve ödevlerini yaptıklarını görmek bana bir memnuniyet ve motivasyon duygusu veriyor. – Abdullah

3.) Ekonomik durum zorlaştığında, tavsiyeleriniz neler? Kazançlarınızı her zaman akıllıca harcayın, bu sizi maddi sıkıntılardan uzak tutacaktır. Zor bir mali durumla karşı karşıya kaldığınızda, mümkünse borç alabilirsiniz, ancak parayı nasıl ve ne zaman geri vereceğiniz konusunda net olun. Borç alıp gereksiz şeylere harcamak yanlıştır. – Abdullah

4.) Para konusundaki en büyük endişeniz nedir? Bizim gibi evi olmayanlar için kira bir numaralı dert. Buğday, pirinç gibi olmazsa olmazlarımız yoksa sabırlı olabiliriz. Ama kira tekrar tekrar ertelenirse ev sahibi bize sabredemez. Kirayı zamanında ödediğimizde bunu bir zafer olarak hissediyoruz. – Erva

5.) Gurur duyduğunuz tasarruf hilesi nedir? Ekim ayında çocuklarımızı parka götürdük ve [bir restoranda tavuklu pilav ve meyve suyu siparişi vererek] dışarıda yemek yedik. Mahallemizden yaklaşık 20km (12 mil) uzakta. Yaptığımız tasarruflar olmasaydı, bu mümkün olmazdı. Çocuklar parka gitmeyi çok seviyor, biz de onları mutlu eden şeyleri yerine getirmenin gururunu yaşadık. – Erva

(Haber kısaltılarak verilmiştir.)

Çeviren: Zehra Kaya

Kaynak: https://www.aljazeera.com/features/longform/2023/1/25/like-a-firefighter-a-yemeni-familys-daily-financial-struggles